Inspiratie: simpele signaleringskaarten voor een aanvraag van een Omgevingsvergunning
De overheid wil voor de aanvragers van een Omgevingsvergunning snel en online zichtbaar maken of een initiatief op een bepaalde plek mogelijk is en aan welke regelgeving hij/zij moet voldoen. Ook de opstellers van een Omgevingsplan / Omgevingsvisie (vaak ruimtelijke ordening-mensen) hebben behoefte aan een simpele toetstool waarmee zichtbaar wordt of hun concept Omgevingsplan/-visie past binnen de regelgeving en of er problemen zullen ontstaan.
Uitdaging: simpele, op de vrager gerichte informatie over de aanvraag van een Omgevingsvergunning
Dit vraagt heel wat van de overheid immers tot nu toe toetsen de overheidsexperts een initiatief door middel van expertsystemen zoals Geonoise, I2, rekentools luchtkwaliteit NSL/ LPG-tool/Carola, kwantitatieve risico analyse/ Safeti tools. Dit zijn zeer ingewikkelde expertsystemen, met vele ingewikkelde termen, die resultaten opleveren voor één aspect die alleen door experts goed begrepen kunnen worden. Deze systemen zijn daarom absoluut niet geschikt voor de gemiddelde aanvrager van een Omgevingsvergunning.
De overheid moet voor dit doel met een integraal, simpel, online systeem komen gericht op aanvragers van de Omgevingsvergunning waarvan de resultaten zonder expertkennis begrepen kunnen worden.
Hoe zou dat er uit zien ? In dit artikeltje vindt u inspiratie hoe dit eruit zou kunnen zien (de tool bestaat nog niet maar is er bij voorkeur in 2021 in de lucht) en hoe dit aangepakt zou kunnen worden.
Voorbeeld (NB hypothetisch)
Stel, een bedrijf wil een nieuwe vestiging openen in Vlaardingen en heeft een kavel op het oog. De eigenaar wil weten of hij problemen kan verwachten als hij een Omgevingsvergunning gaat aanvragen. Hij geeft aan om welke kavel het gaat door middel van een online app in het aanvraagloket van de overheid en vult in dat het om een distributiecentrum gaat, dat er niet met gevaarlijke/brandbare stoffen gewerkt wordt en geeft een indicatie over de omvang van zijn plannen.
De app laat onmiddellijk een signaleringskaart zien met de kavel in de verkeerslichtenkleuren Rood-Oranje-Groen. Rood betekent dat er een probleem wordt verwacht met het plan, groen betekent dat er geen probleem verwacht wordt en oranje betekent dat er mogelijk een probleem wordt verwacht danwel dat de tool geen uitsluitsel kan geven.
Als de aanvrager alleen groene kleuren op de signaleringskaart ziet, betekent dit dat er geen problemen met de regelgeving ter plekke wordt verwacht. De ondernemer behoeft dan niet verder te klikken.
In dit voorbeeld ziet hij echter dat de omlijning van de kavel weliswaar groen is maar de opvulling van de kavel rood kleurt. Dit betekent dat het initiatief wel past in het Omgevingsplan maar dat er een probleem verwacht wordt met één of meerdere sets van regels die ter plekke gelden.
Hij klikt in zijn app de kavel aan en krijgt het onderstaande detail overzicht te zien. Daarin wordt door middel van kaartlagen zichtbaar gemaakt op welke regelgeving is getoetst en wat het resultaat van de toetsing per regelgeving is:
Het totale toetsresultaat (laag 1) is het resultaat van verschillende onderliggende toetsen waarbij de kleuren bepaald worden door de optelsom van de verschillende onderliggende toetsen. In dit voorbeeld is getoetst is of een dergelijke activiteit in het Omgevingsplan past (resultaat in laag 2: geen probleem verwacht= groen), of er problemen met de geluidregelgeving worden verwacht (resultaat in laag 3: ja, zonder aanpassingen worden geluidproblemen verwacht=rood) en of er problemen worden verwacht met de regelgeving rond luchtkwaliteit (resultaat in laag 4: er worden mogelijk problemen met de luchtkwaliteit verwacht of de tool kon het aspect luchtkwaliteit niet toetsen=oranje). Er is in dit voorbeeld alleen getoetst op het Omgevingsplan, geluid en luchtkwaliteit. Deze systematiek is echter ook uit te breiden naar andere onderliggende toetsen zoals bijvoorbeeld ten aanzien van externe veiligheid, geur, trillingen, draagvermogen grond, archeologie, niet gesprongen explosieven en andere bodemaspecten. Dan worden meer kaartlagen toegevoegd aan het bovenstaande voorbeeld.
De ondernemer heeft de gemeente gebeld om te bezien of het initiatief met enkele aanpassingen wél op de bovengenoemde plek past. Dat was mogelijk als de ondernemer enige geluidsbeperkende maatregelen neemt; de gemeente heeft dat – achter de schermen – met de benodigde expertsystemen doorgerekend. De luchtkwaliteit gaf bij nader inzien geen problemen omdat zijn vrachtwagenvloot (veel) kleiner is dan waar rekening mee wordt gehouden voor een standaard distributiecentrum.
Resultaat aansprekend en belangrijk ?
Op deze wijze heeft de ondernemer (en behandelende ambtenaren die geen expert zijn) in de oriëntatiefase op eenvoudige wijze en zonder detailkennis kunnen zien of er problemen te verwachten zijn met zijn aanvraag voor een Omgevingsvergunning. De gebruikers van dit systeem zullen enthousiast zijn. Dat is nu nog niet mogelijk waardoor ondernemers niet vooraf (als de plannen nog makkelijk aan te passen zijn) kunnen inschatten of er problemen zullen ontstaan met hun plannen en daar dus niet goed op kunnen anticiperen.
Veel aanvragen zijn eenvoudig en zullen geen problemen laten zien met de aanvraag van de Omgevingsvergunning; deze aanvragers zijn dus snel en online daarover geïnformeerd. Voor de aanvragen die wel problemen zullen geven kan de aanvrager nader overleg (en doorrekening) aanvragen.
Milieuzones in gemeenten zijn soms nodig om te voldoen aan de huidige luchtkwaliteitseisen. Maar ook verdergaan dan de huidige luchtkwaliteitseisen heeft zin omdat daar gezondheidswinst voor de bevolking mee is te bereiken.
Voorstel harmonisatie normen voor
milieuzones
De staatssecretaris van I&W gaat de eisen van
Nederlandse milieuzones harmoniseren. In een recente brief (Ministerie
I&W, “Contouren harmonisatie milieuzones”, dd. 28 juni 2018) aan de Tweede Kamer stelt zij geharmoniseerde eisen voor
Nederlandse milieuzones met ingang van 2020 voor. Diesel personen- en
bestelauto’s van Euroklasse 3 (een typegoedkeuringsnorm van de EU) of hoger
worden voorlopig toegelaten in gele milieuzones, dieselauto’s met Euro 4 of
hoger in groene zones en (met ingang van 2025) en met Euro 5 of hoger in blauwe
zones.
Zorgen de voorgestelde normen voor verbetering van de luchtkwaliteit?
Dieselauto’s van Euro 1 tot en met 5 zijn in de praktijk qua NOx-uitstoot ongeveer even vuil. (Zie bruine balken van onderstaande TRUE-initiative grafiek). NOx is naast fijn stof (PM10 en PM2.5) de belangrijkste emissie als het om luchtkwaliteit gaat.
Dit is waarschijnlijk het gevolg van cyclebeating en sjoemelsoftware. Dieselauto’s met Euro 5 zijn gemiddeld qua NOx zelfs een beetje vuiler dan de oudere diesels met Euro 4. De NOx-normstelling voor Euro 1 tot en met 5 voor dieselauto’s heeft in de praktijk gefaald en is daarom achterhaald. Het heeft dus geen zin om onderscheid te maken tussen Euro 1, 2, 3, 4 of 5 als het om NOx gaat. Alleen Euro 6 typegoedkeuringsnormen voor dieselauto’s zijn wel significant effectiever want die auto’s hebben een substantieel lagere NOx-uitstoot.
De praktijkemissies van fijn stof zijn in de
voorliggende jaren wél gedaald als gevolg van de steeds strenger wordende Euro
normen. De voorgestelde normen voor de milieuzones zijn dus wel effectief voor het
reduceren van fijn stof. Het is echter jammer dat het ministerie niet direct in
2020 voor alle milieuzones minimaal Euro 5 eist. De fijn stof emissies zijn namelijk
zeer drastisch gedaald als gevolg van het roetfilter dat met Euro 5 op de
dieselauto’s is gekomen; het roetfilter is dus heel effectief ook als het gaan
om kleine fijn stof deeltjes (PM2.5).
De conclusies over de ineffectiviteit van de Euro-normen ten
aanzien van NOx zijn niet alleen gebaseerd op de cijfers van de TRUE-initiative
maar ook op de cijfers en de conclusies van en data van TNO. Op
de website van TNO (https://www.tno.nl/nl/over-tno/dossiers-in-het-nieuws/praktijkemissies-van-wegverkeer/)
staat daarover het volgende: “TNO constateert daarentegen al enige jaren grote en groeiende
verschillen bij dieselpersonen- en bestelauto’s tussen de NOx-uitstoot bij
typekeuring en bij testen onder praktijkcondities. Ondanks voortdurende
aanscherping van Europese emissielimieten, die sinds 2010 ook bij deze
voertuigen leidt tot toepassing van NOx-reducerende maatregelen zoals
uitlaatgasrecirculatie (EGR) en selectieve katalytische reductie (SCR), is de
praktijkuitstoot van NOx bij dieselpersonen- en bestelwagens de afgelopen twee
decennia nagenoeg onveranderd gebleven. De praktijkuitstoot van moderne
personen- en bestelwagens ligt daarmee fors hoger dan de limieten die voor de
typekeuringstest worden gesteld in de emissiewetgeving.”
TNO
hanteert de volgende schattingen voor de NOx uitstoot van Nederlandse
personenauto’s.
TNO NOx uitstoot personenauto’s
De NOx uitstoot van dieselauto’s is de afgelopen jaren niet veel gedaald en houdt geen gelijke tred met de normstelling. NB Aan deze grafiek valt op dat TNO de huidige emissies van Euro 4 dieselauto’s beduidend lager inschat dan het TRUE-initiative waardoor de Euro 4 emissies even hoog uitkomen als de Euro 6 emissies. TNO heeft echter aangegeven dat ze verwachten dat nieuwe Euro 6 diesels in de nabije toekomst nog schoner worden dan in de grafiek staat vermeld als gevolg van de introductie van een andere goedkeuringstest (de nieuwe RDE-testcyclus).
De
TNO-cijfers over de PM uitstoot van diesels in Nederland zijn als volgt:
TNO PM personenauto’s
De
fijn stof emissies zijn de afgelopen jaren wel flink gedaald en dalen met Euro
5 (als gevolg van het roetfilter) spectaculair.
Uiteraard moeten we net als het ministerie naar NOx
en fijn stof tezamen kijken want beide hebben immers impact op
luchtkwaliteit. Omdat het instellen van een milieuzone een ingrijpende
maatregel is, mag men ook eisen dat de normen voor milieuzones in hoge mate helpen
voor zowel NOx als fijn stof reductie.
Voor NOx en fijn stof tezamen blijkt dus uit het bovenstaande dat de voorgestelde uniformering niet tot verbetering van de luchtkwaliteit als het om NOx gaat maar wel als het om fijn stof fractie PM10 gaat. Met laat echter ook ten aanzien van PM10 een kans liggen door Euro 5 niet vanaf 2020 en voor alle milieuzones verplicht te stellen. Kortom de voorgestelde normen voor uniformering van milieuzones zijn niet (voldoende) effectief om de luchtkwaliteit in de milieuzone teverbeteren.
Daar komt bij dat inmiddels gebleken is dat in 14 Duitse steden Euro 6 wordt geëist (https://lnkd.in/e2dNZ25). Zouden wij niet Euro 6 in onze milieuzones eisen dan kunnen de oude, vieze, Duitse Euro 4 en 5 diesels in Nederland worden gedumpt; daar zitten we niet op te wachten.
Hoe passen de voorgestelde normen voor milieuzones bij
het klimaatbeleid en de energietransitie ?
De voorgestelde normen voor milieuzones zijn primair
bedoeld om de luchtkwaliteit te verbeteren maar het is ook belangrijk dat ze
passen bij ander mobiliteitsbeleid zoals beleid ten aanzien van de
energietransitie en het klimaatbeleid. Als het even kan moet het beleid voor
milieuzones het andere beleid zelfs versterken; het behalen van de doelen van
het klimaatbeleid en de energietransitie is immers moeilijk genoeg.
Er zijn diverse initiatieven om met het oog op het klimaatbeleid/de energietransitie in de nabije toekomst in te zetten op zero-emissie voertuigen zoals elektrische stadsdistributie en bussen in steden. Ook is men volop bezig met de uitrol van laadpalen ter stimulering van elektrisch rijden. De eerste stappen richting waterstof en waterstofstations worden gezet. Dit beleid is heel ambitieus zeker omdat mensen die in de stad wonen(>50% van Nederland) en een smalle beurs hebben zich voorlopig geen elektrisch vervoermiddel kunnen veroorloven. Het zou dus handig zijn als het beleid ten aanzien van milieuzones het energietransitie beleid zou versterken bijvoorbeeld door ook op langere termijn CO2 eisen te stellen aan voertuigen in milieuzones. Dat is enerzijds wenselijk omdat het klimaatbeleid alle hulp kan gebruiken (vooral ook van de steden) maar anderzijds moeilijk omdat we binnen de EU het toelatingsbeleid voor auto’s hebben geharmoniseerd (auto’s die aan de Europese toelatingseisen eisen voldoen moeten in principe overal in Europa worden toegelaten). Daarbij is belangrijk dat luchtverontreiniging aanpakken via milieuzones wel helpt voor de luchtkwaliteit in de milieuzone en dat het stellen van CO2 eisen in vooral mondiale effecten heeft.
Er moet dus onderzocht en overwogen worden (als dat nog niet is gedaan) in 2025 (aanvullend op NOx en PM) CO2 eisen te stellen. Er is een goede, integrale analyse nodig onder andere om te bepalen in hoeverre milieuzones kunnen en mogen helpen bij de energietransitie, het elektrificeren van voertuigen en de uitrol van oplaadpalen, het introduceren van nieuwe brandstoffen als waterstof en biobrandstoffen en vice versa.
Conclusies ten aanzien van effectiviteit
Het is goed dat het ministerie de normen voor milieuzones wil harmoniseren. Dat zorgt voor één uniforme en heldere lijn in geheel Nederland. De voorgestelde normen voor milieuzones hebben echter drie fundamentele bezwaren. Deze normen:
maken de lucht in de milieuzone niet schoner voor wat betreft NOx (één van de belangrijkste stoffen die zorgt voor het overschrijden van belangrijke luchtkwaliteitsnormen rond verkeerswegen). Voor fijn stof wordt met dit voorstel wel een reductie bereikt maar die zou aanzienlijk hoger zijn als minimaal Euro 5 werd geëist. Daar komt bij dat inmiddels gebleken is dat in 14 Duitse steden Euro 6 wordt geëist (https://lnkd.in/e2dNZ25). Wij willen de oude, vieze, Duitse Euro 4 en 5 diesels in Nederland krijgen.
zijn unfair. Waarom diesels van Euro 1, 2, 3, 4 en 5 ongelijk behandelen terwijl ze qua NOx even vuil zijn? Diesels van Euro 4 zijn qua NOx zelfs enigszins schoner dan diesels van Euro 5.
versterken het klimaat- en energietransitiebeleid nieten dat is een gemiste kans
Laten we alstublieft normen voor milieuzones gebruiken die ook
echt zoden aan de dijk zetten voor zowel NOx als fijn stof; normen die de
luchtkwaliteit verbeteren en passen bij de toekomstige energietransitie en het
klimaatakkoord.
Alternatief voorstel effectieve normen voor milieuzones
2020
Alleen dieselauto’s met Euro 6 typegoedkeuring hebben een significant lagere NOx uitstoot dan andere dieselauto’s . Het is daarom zinvoller om vanaf 2020 alleen Euro 6 dieselauto’s toe te laten in de milieuzones. Alleen met die eis wordt bereikt dat de luchtkwaliteit echt beter wordt voor NOx en fijn stof tezamen. Daarmee wordt een grotere en tevens snellere bijdrage aan de verbetering van de luchtkwaliteit bereikt en is het voorstel tevens rechtvaardiger. Door te kiezen voor een Euro 6 norm voor dieselauto’s in een milieuzone wordt tevens bereikt dat alle dieselauto’s een roetfilter hebben. Als men al eisen wil stellen aan benzineauto’s in milieuzones dan zou dat bijvoorbeeld kunnen zijn dat men minimaal een Euro 3 goedkeuring heeft.
Introductie
van deze normen in 2020 betekent dat dieselauto’s in 2020 maximaal ongeveer 6
jaar oud mag zijn en benzineauto’s maximaal ongeveer 11 jaar. Dat is niet
onredelijk zwaar. Burgers met een smallere beurs die toch een auto willen
gebruiken in een milieuzone kunnen in de toekomst kiezen voor een 2e
hands benzineauto in plaats van een oude dieselauto. Burgers die gedupeerd
worden doordat hun huidige auto in 2020 niet meer toegelaten wordt in de
milieuzone van hun gemeente kunnen desgewenst gecompenseerd worden door middel
van een slooppremie.
2025
De normen voor milieuzones behoeven op zichzelf niet aangepast te worden in 2025. Om andere redenen (bijv. vanwege het beperken van de CO2-uitstoot) zou wél overwogen kunnen worden in 2025 alleen nog voertuigen met een hele lage CO2-uitstoot toe te laten in de milieuzone zoals voertuigen op elektriciteit, waterstof en eventueel op duurzame biobrandstoffen. Daarmee worden milieuzones ook gebruikt op de klimaatambities te verwezenlijken. Er moet daarommet behulp van een goede integrale analyse gekeken worden of het mogelijk en wenselijk is (aanvullend op NOx en PM eisen) ook CO2-eisen te stellen aan auto’s in milieuzones.
Er is ook aandacht nodig voor voertuigen die
ondanks het feit dat ze voldoen aan de Euro-norm toch een extreem hoge emissie
hebben. Dan kan verschillende oorzaken hebben zoals het niet goed onderhouden
van voertuigen, het moedwillig demonteren/onklaar maken van emissiebeperkende
apparatuur zoals de katalysator, het installeren van sjoemelsoftware en/of het
niet gebruiken van de benodigde hulpstoffen zoals ad blue. Eigenaren van deze
voertuigen met een extreem hoge emissie (moeten) kunnen verplicht worden daar
wat aan te doen; dat gebeurt nu echter nauwelijks. Dat is niet fair naar mensen
die dit wil doen. Als remote sensing ook in Nederland zou worden toegepast,
kunnen voertuigen met extreem hoge emissies makkelijker worden geïdentificeerd.
Dat zou de handhaving dus kunnen helpen.
(Dank aan TNO en het True-initiative voor hun input voor dit
artikel)
Paul Hofmeijer, 11 september 2018 (paulhofmeijer@gmail.com)
Hieronder vindt u een overzicht van bodeminformatiesystemen in Nederland dat ik begin 2018 heb gemaakt in opdracht van het Ministerie van I&W: Lees verder “Overzicht bodeminformatiesystemen”
Beheer cookie toestemming
Om de beste ervaringen te bieden, gebruiken wij technologieën zoals cookies om informatie over je apparaat op te slaan en/of te raadplegen. Door in te stemmen met deze technologieën kunnen wij gegevens zoals surfgedrag of unieke ID's op deze site verwerken. Als je geen toestemming geeft of uw toestemming intrekt, kan dit een nadelige invloed hebben op bepaalde functies en mogelijkheden.
Functioneel
Altijd actief
De technische opslag of toegang is strikt noodzakelijk voor het legitieme doel het gebruik mogelijk te maken van een specifieke dienst waarom de abonnee of gebruiker uitdrukkelijk heeft gevraagd, of met als enig doel de uitvoering van de transmissie van een communicatie over een elektronisch communicatienetwerk.
Voorkeuren
De technische opslag of toegang is noodzakelijk voor het legitieme doel voorkeuren op te slaan die niet door de abonnee of gebruiker zijn aangevraagd.
Statistieken
De technische opslag of toegang die uitsluitend voor statistische doeleinden wordt gebruikt.De technische opslag of toegang die uitsluitend wordt gebruikt voor anonieme statistische doeleinden. Zonder dagvaarding, vrijwillige naleving door je Internet Service Provider, of aanvullende gegevens van een derde partij, kan informatie die alleen voor dit doel wordt opgeslagen of opgehaald gewoonlijk niet worden gebruikt om je te identificeren.
Marketing
De technische opslag of toegang is nodig om gebruikersprofielen op te stellen voor het verzenden van reclame, of om de gebruiker op een website of over verschillende websites te volgen voor soortgelijke marketingdoeleinden.
